Na de lancering van de historische Canon van Nederland ontsprongen in alle
uithoeken van het land vergelijkbare overzichtswerken. De canon van Nijmegen
werd in 2009 voltooid en nu heeft ook Gelderland haar eigen geschiedenis in
vijftig vensters.
|
|
Klik op het plaatje om te vergroten
|
Evenals bij de Nijmeegse editie vormt Dolly Verhoeven de redactie van het boek,
ditmaal samen met Marc Wingens. Verhoeven heeft duidelijk een andere aanpak
gekozen bij de Gelderse editie. De canon is prachtig gebonden en twee slagen
groter dan zijn Nijmeegse voorganger. Dit in schril contrast met het compacte
boekje uit 2009, volgepropt met kaderteksten, tijdbalken, afbeeldingen en
hooguit honderd woorden per venster.
De canon van Gelderland besteedt uitvoerig aandacht aan elk van de vijftig
thema’s. In plaats van een korte samenvatting krijgt de lezer een
compleet beeld van ieder onderwerp. Bovendien bieden de auteurs mogelijkheden
voor nadere verdieping met de verwijzing naar verwante literatuur, websites,
musea en streekbezoeken. Dit versterkt de betrouwbaarheid van de tekst en
brengt het verleden dichterbij.
Ondanks de overlap met zowel de nationale als de Nijmeegse variant komen
verrassende en vernieuwende Gelderse thema’s aan bod. Het ontstaan van de
biblebelt in de negentiende eeuw is bijvoorbeeld een interessant venster over
de gereformeerde dorpen in het noorden en westen van onze provincie. Ook het
venster ‘Oerendhard’ valt op. In de Achterhoek ontstond in de jaren
zeventig een typische plattelandscultuur onder aanvoering van de muziekband
Normaal. Dit geeft een verrassende visie op de culturele ontwikkeling van de
regio.
Toch bekruipt je tijdens het lezen van het Gelders verleden een gevoel van
geconstrueerde identiteit. Een nationaal gevoel of binding met een stad lijkt
eenvoudiger op te roepen dan provinciale verbondenheid. De gedeputeerde voor
cultuur van de provincie Gelderland, Hans Esmeijer, geeft dit tussen de regels
toe. In het voorwoord van zijn hand stelt hij dat de canon „kan helpen
bij onze speurtocht naar onze Gelderse identiteit”. Het
saamhorigheidsgevoel in de provincie Gelderland, legt het immers nog steeds af
tegen het verschil tussen de Achterhoek, gereformeerde dorpen op de Veluwe en
de Nijmeegse zachte G.
Los van ideologische doelstellingen is het boek uitermate geschikt voor een
grondige inwijding in de regionale geschiedenis. Het bevat meer inhoud dan de
gemiddelde canon en biedt daarbij handvatten voor nadere verdieping. Bijkomend
nadeel is de verwachting die het predicaat canon oproept. De lezer die in een
paar woorden bijgepraat wil worden over een thema in de Gelderse geschiedenis,
haalt wellicht niet het einde van de tekst.
Geschiedenis van Gelderland. De canon van het Gelders verleden.
Onder redactie van Dolly Verhoeven en Marc Wingens.
Walburg pers, Zutphen.
Prijs: 29,95 euro tot 1 mei 2011, daarna 34,95 euro.