[ vooraf ]
---
Exit Airport Niederrhein
---
De Montage
---
[ recensies ]
---
|Museum|
Vrijende bijen en verliefde konijnen

---
|Uitgaan|
Diogenes laat het hoofd niet hangen

2 reacties
---
[ verder ]
---
|Column|
Intrigant

---
Nijmeegse Zaken
---
[ cartoon ]
---
Het Mark Retera Ensemble
1 reacties
---
[ meest gelezen ]
---
Artikel:
Dziga helpt beginnende filmer op weg
Editie: maart 2005

---
Artikel:
Editie: juli 2013

---
Artikel:
Torre en Roos
nog lang niet uitgespeeld

Editie: juli 2013
---
Artikel:
Stalkende politie

Editie: juli 2013
---


--==25 jaar woonwerkpand De Pontanus==--
“Het idealisme is er nog steeds”

Woonwerkpand De Pontanus viert zaterdag 9 april het zilveren jubileum. Het is daarmee een van de oudste voormalige kraakpanden in Nijmegen. Ongeveer 170 mensen maakten de afgelopen 25 jaar gebruik van de voormalige meubelzaak van Korpershoek aan de Pontanusstraat 18-22. Vooral begin jaren tachtig vervulde het pand een centrale rol in de actiewereld en schreef daarmee Nijmeegse geschiedenis.

door Argé Nieuwenhuijzen

Er wordt druk geschilderd in het woondeel van het pand. Bij het trapportaal hangen bordjes met ‘nat’, en ‘niet meer nat’. De bewoners maken zich klaar voor het bezoek van de buurt en van oud-bewoners en -gebruikers dat aanstaande zaterdag plaatsvindt. Fatma Ali en Jan-Frank Gerards zijn bewoners van De Pontanus, voormalig bewoner Maarten van der Arend heeft er tegenwoordig zijn automatiseringsbedrijf. Gerards is een van de mensen die in 1980 de Pontanusstraat 20-22 kraakten. Hij vertelt dat het direct al de bedoeling was dat er mensen gingen wonen in het gebouw: “Het was geen actiekraak als protest tegen de woningnood zoals in die tijd vaker plaatsvond. Dit gebouw was geschikt voor meer activiteiten en we wilden hier ruimte scheppen voor iets nieuws. Noem het maar een speelplaats op basis van vrijheid en respect voor elkaar. Het eerste halfjaar kwam hier van alles binnen en sliep ook hier. Dat varieerde van Unifillers tot mensen die door de RIAGG waren doorgestuurd. We organiseerden vier keer per week een kraakcafé, en bingo- en klaverjasavondjes. Dat was een goede uitlaatklep.”

Een halfjaar na de kraak brak er brand uit in het gebouw. Dat was volgens Gerards de reden om voor een vaste groep bewoners te kiezen. De prettige chaos bleef echter wel. “Een goede manier om te leren organiseren”, vertelt hij. “Ik heb er als ontwikkelingswerker nu nog veel aan. Je leert zo niet iets te organiseren vóór mensen maar juist mét mensen.” In die tijd is het aparte woondeel totstandgekomen en vonden er allerlei initiatieven een onderdak zoals Voedselkoöperatie Voko, het Anti-militaristisch Buro AMB, Radio Rataplan, een theaterzaal, een drukkerij en een koekenbakkerij.

Radio Rataplan
De eerste anderhalf jaar werd er nog serieus rekening gehouden met een mogelijke ontruiming. Er bestonden draaiboeken voor het zo snel mogelijk opzetten van barricades om te voorkomen dat de mobiele eenheid het gebouw binnenkwam. Dat ge-beurde een keer tijdens de Pierson-affaire in februari 1981 toen de politie via St. Anneke op zolder bij Radio Rataplan binnenviel en daar alles kort en klein sloeg om de zender uit de lucht te halen.

Het kraakpand in 1980
foto: archief Pontanus/ Frank-Jan Gerards

Do-it-yourself

In 1986 werd het pand aangekocht en eigendom van woningbouwvereniging Gelderland, waarbij ook Pontanusstraat 18 bij het geheel werd betrokken. Die legalisatie hoefde voor Gerards niet zo nodig. “Ik ben niet zo formalistisch, maar het was de tijdgeest. Mensen wilden meer structuur. ”Het bracht wel meer rust in het gebouw waar bewoners kwamen en gingen. Hetzelfde gold voor organisaties.

Is er nog iets te merken van het roemruchte verleden van De Pontanus? Het gemeenteraadslid Fatma Ali hoort bij de jongste lichting bewoners. Ze vindt vooral de sfeer in het pand aantrekkelijk: “Het idealisme is er nog steeds. Mensen zijn wel meer carrièregericht dan vroeger. Maar ze hebben allemaal een goede zaak waar ze veel tijd en energie in steken en zijn niet te beroerd om elkaar te helpen. Ik weet dat ik altijd bij ze terechtkan. Vorig jaar kreeg ik bijvoorbeeld veel hulp bij de organisatie van de Valentijnsactie voor uitgeprocedeerden.”

Ook Maarten van der Arend woonde er twaalf jaar met veel plezier. Nu runt hij er een automatiseringsbedrijf: “Iedereen werkt hier keihard maar we nemen ook de tijd voor lol met elkaar. Er heerst hier een prettige do-it-yourself-houding. De meeste bedrijfjes komen uit de alternatief-linkse hoek en kiezen bewust voor kleinschaligheid. In dat opzicht is de sfeer wel te vergelijken met andere woonwerkpanden als de Grote Broek of De Koopvaart. Alleen is de ‘Broek’ een meer publiek gebouw.” Pontanusbewoners zwermden uit en kwamen overal terecht. Gerards vertelt dat hij zich van die generatie krakers en actievoerders niemand kan herinneren die echt ontspoord is: “Behalve de huidige VVD-minister Rita Verdonk, maar volgens mij is ze nooit in of in de buurt van De Pontanus geweest.”

Voor meer informatie zie:
www.pontanus.nl

 

Webmaster: Joris Teepe