[ vooraf ]
---
Volksverlakkerij PVV
---
[ Braams blik ]
---
Henk Braam kijkt naar Nijmegen
---
[ Cartoon ]
---
kandidaten provinciale statenverkiezingen genieten weinig bekendheid
---
[ Recensies ]
---
[ lees ]
De constructie van Gelderland

---
[ hoor ]
Fruit of the Original Sin overtreft zichzelf

---
[ verder ]
---
|Column|
Dik Hout
TIP in Goffertpark

---
|Column|
Nijmeegse Zaken

---
Kort en bondig
---
[ meest gelezen ]
---
Artikel:
Nijmegen woongroepstad van Nederland
Editie: juni 2004

---
Artikel:
Onbederf'lijk Versus voetbal
Editie: november 2004

---
Artikel:
Braams blik
Editie: juli 2013

---
Artikel:
Het Stadskrantstatendebat Editie: februari 2011

---

--== Op een dag … ==--

Nijmegen,
22 februari 1944

Deze maand is het 67 jaar geleden dat Nijmegen in brand vloog door de inslaande bommen uit geallieerde vliegtuigen. Het bombardement is de pensioengerechtigde leeftijd inmiddels gepasseerd. Desondanks blijft de ramp nadrukkelijk aanwezig in het geheugen van de stad. Het drama op de Nijmeegse grond blijft altijd herdacht. Maar wat gebeurde er in de lucht?

door Roeland Segeren

Een frisse februariwind blaast over het vliegveld bij het Britse plaatsje Flixton. Met opgetrokken schouders lopen de manschappen van de 446th Bomb Group na het ontbijt naar de briefingruimte. Met de slaap nog in de ogen wensen de piloten elkaar een fijne dag. „Good morning Pappy”, krijgt de oudste van het stel met een knipoog toegeworpen. „Om acht uur ‘s ochtends briefing”, luidde het bevel de vorige dag. Dat betekende uitslapen, tot ongenoegen van sommigen. Tijdens de korte wandeling klagen vliegers tegen elkaar dat hun collega’s van de vroege missies al het lekkers van het ontbijtbuffet hadden gekaapt.

„Your target is Gotha”, is de voornaamste boodschap van de briefing. Mocht dit doel niet worden bereikt, dan geldt de stad Eschwege als alternatief om te bombarderen. De piloten zijn vrij om een gelegenheidsdoel in Duitsland te kiezen als beide steden niet bereikbaar blijken. Voorts krijgt de groep nadrukkelijke instructies om de grootste luchtafweerinstallaties te ontwijken. Na de briefing maken de piloten zich klaar voor vertrek en begeven ze zich naar hun bommenwerpers.

Vijand

Om negen uur stapt Pappy in de cockpit van zijn B-24 Liberator. Sneeuwvlokjes dwarrelen langs het vliegtuig. De commandant van de operatie, kapitein William Schmidt, vergezelt Pappy als tweede vlieger. Snel sluiten zij de deuren achter zich, vanwege de aanzwellende sneeuwbui. Ondanks de witte muur geeft Schmidt het commando tot opstijgen. Loeiende vliegtuigmotoren brengen de tientallen bommenwerpers boven Het Kanaal. Onder aanvoering van Pappy en Schmidt dringt de luchtvloot om twaalf uur ’s middags het Nederlandse luchtruim binnen.

Hier blijven ze niet onopgemerkt. De Duitse luchtafweer ratelt genadeloos en ook de Luftwaffe zit ze op de hielen. Het slechte weer en de hevige weerstand veroorzaken wanordelijke toestanden in de lucht. Daarop besluiten de hoogste bevelhebbers in Engeland de missie af te blazen. Deze boodschap bereikt kapitein Schmidt echter niet direct. Pas na veel discussie via de koptelefoon staat het ook voor kapitein Schmidt vast: Gotha en Eschwege worden niet gehaald.

Klik op het plaatje om te vergroten

Nijmegen gezien vanuit de bommenwerpers even voordat de vernietigende bommen naar beneden suisden.
Regionaal Archief Nijmegen

Intussen vliegt de luchtvloot ruim vijftig kilometer voorbij de Duitse grens. Daar draaien de vliegtuigen in de richting van Engeland met als laatste optie het bombarderen van een gelegenheidsdoel. Al spoedig doemt een stad voor hen op. Compleet met luchtafweer, spoorwegen en station lijkt dit een strategische stad van de Duitse vijand. Hier kunnen de mannen van Schmidt hun bommen kwijt. „Bombs away!”, klinkt het in de bommenwerpers van de 446th Bomb Group. Honderden bommen suizen naar beneden. Vanuit de lucht lijkt de aanval geslaagd: Nijmegen staat in brand.

Poepen

De terugweg verloopt minder chaotisch dan de heenweg. Het merendeel van de vliegtuigen landt rond drie uur in de middag ongeschonden op het vliegveld van Flixton. Volgens goed gebruik worden de bemanningsleden na de missie door hun bevelhebbers gehoord. Betrokken piloten beschrijven de voltreffers van de missie: „Het centrum is goed geraakt, waardoor de volledige stad is geruïneerd.” Sommige vliegers vertellen dat ze stof en vlammen tot immense hoogte zagen opstijgen. Het gelegenheidsdoel was succesvol gebombardeerd.

Niet alles beoordelen de betrokken vliegers positief. Het valt de vliegers bijvoorbeeld niet mee om uren te moeten wachten op de verhoren. Ook hebben zij het koud, de luchtmacht moet maar eens voor warme kleren zorgen. Daarnaast klagen zij over de oneerlijke verdeling van het ontbijt. Ten slotte is het gebrek aan toiletten bij de verhoorruimtes een heftig punt van kritiek. Twee traumatische gebeurtenissen op één dag: terwijl de vlammen het Nijmeegse stadscentrum teisteren, poepen in Engeland piloten in hun broek.

Na het verhoor van de bemanningsleden zijn de officieren aan de beurt. Tezamen evalueren zij het verloop van de missie. De oorspronkelijke doelen zijn niet bereikt. Toen zij onverrichter zake terugvlogen, kwam Nijmegen in het vizier. Kapitein Schmidt ontkent in eerste instantie niet dat zijn groep doelbewust Nijmegen bombardeerde. Hij stelt bovendien dat nooit is aangegeven dat Nederlandse steden verboden terrein zijn voor geallieerde bommen. De dagen na de ramp neemt het schuldbewustzijn langzaam toe. Nijmegen had nooit gebombardeerd mogen worden. •

 

Webmaster: Joris Teepe