|
--==Nieuwe regels gesubsidieerd werk==--
Bezuinigingen treffen wijken hard
Op de WIW- en ID-banen wordt sinds twee jaar bezuinigd en over een jaar moeten ze allemaal opgeheven zijn. De vervangende participatiebaan is niet voor iedere organisatie weggelegd en dus ontstaan er problemen als zij van gesubsidieerde arbeidskrachten afhankelijk zijn.
door Job van der Meer
|
Dag WIW-er, hallo participatiebaan
ID-banen, WIW-banen en participatiebanen, het is allemaal werk met subsidie van de overheid om werklozen weer aan de bak te helpen. Bij alledrie staat het vinden van een gewone betaalde baan (‘doorstromen’) centraal. Wat zijn dan de verschillen?
De huidige ID-baan (Instroom/Doorstroom-baan) komt voort uit de zogeheten Melkert-banen. Het zijn nieuw opgezette banen in veiligheid, toezicht en kinderopvang om ervaring op te doen. De stadswacht is daarvan een voorbeeld. Na vijf jaar wordt bekeken of de ID-er kan doorstromen.
De WIW-baan (Wet Inschakeling Werklozen) ontstond in 1998 en is eigenlijk een verzamelwoord voor allerlei regelingen waarmee de overheid langdurig werklozen weer aan het werk wil helpen (ook de Jeugdwerkgarantiewet en Banenpool werden hier ondergebracht). Behalve gesubsidieerde banen zoals bij vrijwilligersorganisaties, waren er WIW-banen bij commerciële bedrijven of mochten gemeentes zelf experimenteren (bijvoorbeeld vrijwilligerswerk waarbij de uitkering werd behouden). Een verschil met de ID-baan is dat er binnen vier jaar moet worden doorgestroomd.
Voor de WIW/ID-banen stelde het ministerie in Den Haag de regels op en betaalde de subsidies. Daar wil het kabinet-Balkenende van af.
De gemeentes krijgen nu van de regering een bedrag waarmee ze verder alles zelf mogen regelen. Per gemeente kan dat dus verschillen.
De participatiebaan is in Nijmegen de nieuwe naam voor gesubsidieerd werk. Een belangrijk verschil met vroeger is dat een werkloze zo'n participatiebaan hooguit twee jaar mag invullen. Lukt het niet om binnen die tijd normaal betaald werk te vinden, dan is hij of zij weer werkloos.
|
Het kabinet-Balkenende geeft vanaf 2005 iedere gemeente haar eigen budget om werklozen snel weer aan de bak te helpen. Dit is de reden dat veertienhonderd WIW- en ID-banen in Nijmegen moeten verdwijnen. Daarvoor in de plaats komen nu achthonderd zogeheten participatiebanen. Dit betekent dat heel wat organisaties flink moeten inleveren. Voor deze nieuwe variant van gesubsidieerd werk is minder geld beschikbaar en de doorstroom naar regulier werk moet sneller. De gemeenteraad besloot daarom vorig jaar dat de helft van het geld gebruikt moet worden om mensen aan gewoon werk te helpen en de rest besteed mag worden aan diegenen die niet kunnen doorstromen.
Lenie Scholten, wethouder van Werk en Inkomen, vindt dat de verandering niet alleen slechte kanten heeft. “De participatiebaan is gesubsidieerd werk met een contract van een jaar en hooguit nog een jaar erbij. Het is bedoeld om ervaring op te doen en door te stromen naar ‘gewoon’ werk. Nu zien we dat sommige gesubsidieerde krachten gehecht raken aan hun werk en niet meer actief zoeken naar een normale baan. Van mensen met een contract voor onbepaalde tijd verwachtten we niet dat ze in gewone banen terechtkomen. Met de nieuwe regeling sjorren we ook niet meer aan mensen die bijvoorbeeld al twaalf jaar in de bijstand zitten. Bovendien onderzoeken we of er geld genoeg is om 55-plussers met rust te laten. Degenen die wel kunnen doorstromen, komen in een reïntegratietraject terecht. Dit traject is de participatiebaan.”
|
Ruud Bruinen van het Centrum voor Beeldende Kunst (CBK) Gelderland:
“Uitvoerend werk waar niet al te veel opleiding voor nodig is, is prima om ervaring in op te doen. Een participatiebaan is goed en een termijn van twee jaar lijkt me voldoende. Wij vinden dat gesubsidieerde arbeidskrachten moeten doorstromen, maar om dat te kunnen bieden, moesten we wel fuseren met de kunstuitleen. We hebben net drie banen om kunnen zetten.”
|
|
Jan van Gent, werkzaam bij Stichting Wijkwerk:
“Stichting Wijkwerk heeft 120 ID-ers in dienst die bij verschillende projecten werken zoals kinderboerderijen, ouder-kindcentra en digitale trapveldjes. Voor ons valt de verandering in het gesubsidieerde werk redelijk positief uit. Wij hebben een zogeheten A-Status en hoeven dus zelf niets te betalen voor een ID-er. Wel is het zo dat de vacatures van mensen die bij ons weggaan niet worden opgevuld.”
|
Scholten erkent dat de klappen vooral in het welzijnswerk, het onderwijs en de zorg vallen. Ook bij sport en cultuur verdwijnen veel plaatsen. “Deze organisaties draaien vaak op WIW-ers en ID-ers en die moeten nu vertrekken. Daar zit heel duidelijk de pijn. Om de klappen enigszins op te vangen presenteren we in het voorjaar een plan aan de gemeenteraad waarbij we een groep van mensen met een participatiebaan in zowel Doornroosje als bijvoorbeeld LUX kunnen laten werken. Bij sportclubs kan hetzelfde systeem uitkomst bieden.” Op deze manier hoopt Scholten dat organisaties niet in problemen komen door het verlies van werkers.
“Organisaties die het niet redden zonder gesubsidieerd werk omdat ze geen geld hebben deze mensen een vaste baan aan te bieden, kunnen bij de gemeente een aanvraag doen voor een participatiebaan”, besluit Scholten. “Het is opvallend hoe weinig aanvragen er zijn binnengekomen. Misschien denken organisaties dat ze geen kans maken gezien de bezuinigingen.”
--==Nekslag==--
Volgens Marjan van Oostveen van het werklozencentrum Unitas kan echter niet iedereen zomaar om een participatiebaan vragen. “De gemeente heeft een indeling gemaakt waarbij sommige organisaties gesubsidieerde arbeidsplaatsen krijgen, andere een inleenvergoeding moeten betalen, en weer andere de mensen in dienst moeten nemen. Als er geld in een organisatie omgaat, wordt er al snel gezegd dat ze de contributie maar moet verhogen. Cursussen worden onbetaalbaar en organisaties die geen mensen in dienst kunnen nemen, zoals het spiritueel centrum PMV (Pro Mundi Vitae), sluiten dan hun deuren.” Het PMV is sinds 1 januari 2004 gesloten vanwege allerlei problemen, maar de nekslag was volgens Van Oostveen dat het centrum een gedeelte van het loon moest gaan betalen van zijn vier vaste krachten, allemaal WIW-ers.
|
Wilma Aarntsen van welzijnsorganisatie Tandem:
“Er verdwijnt vermoedelijk veel werk op wijkniveau. Dan komen veel activiteiten in de wijk stil te liggen en mogen we blij zijn als deze mensen het werk als vrijwilliger blijven doen. Tandem heeft nog een half jaar de garantie voor ongeveer vijftig gesubsidieerde krachten, daarna moeten we afwachten wat er gebeurt. We hebben in Nederland boter op ons hoofd. We hebben dit werk gecreëerd omdat het goedkoop was. Natuurlijk hebben de betreffende mensen er ook veel aan, maar dan moeten we het toch juist niet afschaffen. Wist je dat het loon van een WIW-er boven het minimuminkomen ligt? Bij de participatiebaan zegt men feitelijk dat je dit werk mag blijven doen met behoud van uitkering.”
|
Of bij een participatiebaan mensen sneller doorstromen naar de normale arbeidsmarkt is nog maar de vraag. Van de mensen met een gesubsidieerde baan stroomt momenteel 30 procent door naar betaald werk en er is geen reden om aan te nemen dat dit percentage in de nieuwe regeling omhooggaat. De overige 70 procent wordt weer werkloos.
|
Alleen door een fusie kon het CBK regulier werk bieden.
foto: Ton Gelsing
|
|
Elke Wijnhoven, waarnemend directeur van Open Wijkschool De Wieken:
“Zonder deze mensen kunnen we niet de school zijn die we willen zijn. De Open Wijkschool biedt internationaal koken, dans, sport en creativiteit in de Wolfskuil en functioneert op vijf ID-banen. Het digitaal trapveldje blijft behouden maar de andere drie mensen moeten verdwijnen. Wij moeten vijftien procent van hun loon gaan bijdragen en dat kunnen we niet betalen. Dan hebben we nog zes krachten op de school zelf rondlopen. We worden gedwongen te kiezen tussen leerkrachten en ondersteunende mensen, maar we kunnen niet zomaar een klas opheffen. Wij missen straks een conciërge, een onderhoudsman en een administrateur die nu de echte regelzaken doen zodat wij meer tijd hebben voor de kinderen.”
|
Organisaties die draaien op WIW-ers en ID-ers zijn inmiddels op zoek naar oplossingen voor hun voortbestaan. Sommige daarvan kunnen gebruik blijven maken van de participatiebaan of moeten hun activiteiten beperken. Andere organisaties, vooral die in de wijken, moeten ironisch genoeg juist stoppen met de activiteiten waarvoor ze zijn opgericht.
|
vooraf
Naar boven