|
|
foto: Manon Bruininga
|
Het Nijmeegse The Use Of Ashes rees op uit de restanten van Mekanik Kommando.
Deze band behoorde tot de Ultra-beweging in de new-wave van de jaren tachtig.
Mekanik Kommando transformeerde vervolgens in The Use Of Ashes enerzijds, en in
dance-act Ulanbator anderzijds. Peter van Vliet was een der twee gezagvoerders
van de Ultra-band. Twee kapiteins op één schip ging niet goed.
Mekanik Kommando-groepslid Laszlo Panyigay stapte bij Ulanbator in. Van Vliet:
„Het is het klassieke verhaal van de chemie van twee drijvende krachten
die een creatieve explosie veroorzaakten, die gaandeweg tot onoverkomelijke
meningsverschillen leidde. In drie, vier jaar tijd hadden we ons het licht uit
de ogen gespeeld. The Use Of Ashes ontwikkelde de pop- en ambientkant van
Mekanik Kommando door, en Laszlo ging met Ulanbator met electro de stadse kant
op. Hierbij is de vervreemding en de aandacht voor het geluid – muziek is
geluid – bij ons beiden aanwezig gebleven. Mijn interesse voor geluid is
door Laszlo getriggerd. Overigens speelden we voor Mekanik Kommando al samen.
In Zelek, een new wave band die de oefenkelder een enkele keer verlaten
heeft.”
Dance wilde een muziekbeleving cultiveren, waarbij de figuur van de artiest op
het podium er niet toe deed. Het moest om de muziek gaan, niet om de muzikant.
Van dat geloof viel de danscultuur al snel af. De goddelijke dj nam gewoon de
plaats in van de Jesus Christ Pose van de rockzanger. „Het is de beweging
der dingen,” denkt Van Vliet. „Mensen willen helden en idolen. Of
het nu soldaten, dj’s, zangers, gitaristen, politici of
supermarktmanagers zijn. Maar wat de muziek betreft hebben de jaren tachtig een
hoop losgemaakt. De onbevangenheid en de do it yourself-houding waarmee de
post-punkers de muzikale mogelijkheden van bestaande en nieuwe elektronica
gingen onderzoeken – waaronder de eerste digitale technieken –
hebben tot veel vernieuwingen in de muziek geleid. Het zelf opnemen en
uitbrengen van producties, heeft ook voor de complete democratisering van het
muziekmaken gezorgd. Om te musiceren hoefde je geen muzikant – in de
klassieke zin – meer te zijn. Mede door de opkomst van de computer
veranderde het beeld van de artiest. De digitalisering heeft iedereen tot een
ster in zijn eigen computer gemaakt,” aldus Van Vliet.
Psychedelica
The Use Of Ashes bestaat naast Peter van Vliet uit zijn broer Simon en Maarten
Scherrenburg. „Zonder Simon en Maarten zou er geen Use Of Ashes
zijn,” benadrukt Peter van Vliet met kalme stem. Volgens hem maakt hij
met zijn groep folk-psychedelica. Wat is zijn definitie van psychedelica?
„Het is een enorm gedevalueerd begrip geworden. In de jaren zestig waren
er al grote verschillen tussen de Engelse en Amerikaanse uitleg. De term is
behoorlijk uitgehold geraakt. De muziek van een Amerikaanse band als 13th Floor
Elevators; het boekThe Doors Of Perception van schrijver Aldous Huxley, dat is
voor mij psychedelica. En de schilderijen van Hiëronymus Bosch. Die openen
deuren in je hoofd.” Maar drugs om die te openen? Hierop antwoordt van
Vliet met een volmondig ‘nee’. „Al gaat nieuwe dope altijd
samen met nieuwe ontwikkelingen in de muziek.” Voor Van Vliet moet muziek
alleen genoeg zijn. Wel schrijft hij nummers in de geest van Pink
Floyd-oprichter en LSD-snoeperd Syd Barrett, want „dat past goed bij mijn
Europese gevoel.” Peter van Vliet is een leunstoelreiziger, hij stapt
door deuren die door muziek worden geopend zijn – soms donkere –
geest binnen. Hiervan getuigt de songtekst „We went to a dark place/
where we fell in a deep deep sleep/ the night came without moving/ the night
came full of voices” (van het zevende, volwaardige Use Of Ashes-album
White Nights, the Hand of Tzafkiël).
In maart vinden in het land vier Ultra-avonden plaats, waarvan
één in Nijmegen, op 8 maart in Extrapool en de Grote Broek.
Hierbij wordt ook Mekanik Kommando weer even uit de schaduwen gehaald. •
|
Frank Antonie van Alphen werkt momenteel aan een boek over een halve eeuw
populaire muziek in Nijmegen. En daarvoor is hij nog altijd op zoek naar
verhalen.
www.50jaarnijmeegsepopmuziek.nl
|