[ vooraf ]
---
Minister Ter Horst
3 reacties
---
De Montage

Palmolieplan Electrabel gaat in rook op

Schoonste stad met vuilste straat
---
[ recensies ]
---
Onbederf'lijk Versus voetbal: 2-0
---
De Gonzo is dood, leve de Gonzo
2 reacties

Pittige kost
---
[ verder ]
---
|Column|
Intrigant

---
Nijmeegse Zaken
1 reacties
---
[ cartoon ]
---
Verkiezing Grootste Nijmegenaar
---
[ meest gelezen ]
---
Artikel:
Eddie en Alex van Halen
en hun Nijmeegse wortels <
Editie: februari 2011

---
Artikel:
Nijmegen woongroepstad van Nederland
Editie: juni 2004

---
Artikel:
Onbederf'lijk Versus voetbal
Editie: november 2004

---
Artikel:
Het Stadskrantstatendebat Editie: februari 2011

---

--==Je identiteit geef je niet zomaar op==--
Duitse immigranten onder de loep

Duitsers denken minder positief over ons naarmate ze langer in ons land wonen. Dit is de opmerkelijke conclusie uit een studie naar de Duitsers in Nederland. De Nijmeegse sociologe en Duitslandkundige Mira Peeters-Bijlsma promoveerde in oktober met dit onderzoek aan de Radbouduniversiteit. Een kennismaking met onze landgenoten van Duitse komaf.

door Gabriëlla Hendriks
Agnes Lewe denkt en droomt in het Nederlands.
foto: Ton Gelsing
In Nijmegen wonen meer dan zesduizend Duitsers. Zij vormen de grootste groep allochtonen in Nijmegen, toch hoor en lees je er weinig over. Voor de Nijmeegse sociologe en Duitslandkundige Mira Peeters-Bijlsma een reden om er haar promotieonderzoek aan te wijden. Peeters-Bijlsma vroeg Duitse immigranten of zij zich Duits, Nederlands, dan wel Europees voelen, en in hoeverre dit is veranderd sinds zij in Nederland wonen.

Een kwart van de ondervraagden blijft zich Duits noemen. Dit zijn vooral mannen en jonge immigranten die nog maar kort in Nederland wonen. De meesten van hen verwachten nog terug te keren naar hun oude vaderland. Een iets grotere groep voelt dat de identiteit is veranderd. In plaats van Duitser voelt men zich nu Nederlander, met name vrouwen en oudere immigranten. Ongeveer de helft van de ondervraagden voelt zich Europeaan, voor hun komst naar Nederland was dit een kwart.

Uit de groepsgesprekken bleek verder dat de gevoelde identiteit niet zo gemakkelijk in hokjes is in te delen. Mensen voelen zich zowel Duitser als Nederlander. Uit het onderzoek komt ook naar voren dat Duitsers die nog maar kort hier verblijven, zeer te spreken zijn over de Nederlanders. Zij omschrijven ons als gezellig, humorvol en tolerant. Naarmate Duitsers hier langer wonen ontdekken zij andere kanten van de Nederlanders: ze zijn betweterig, zuinig en hebben een anti-Duitse houding.

Agnes Lewe (53) is een voorbeeld van succesvolle integratie van een Duitse in de Nederlandse maatschappij. Naast haar werk bij het Katholiek Documentatie Centrum (KDC), zet ze zich in als gemeenteraadslid voor de SP in Nijmegen en ze heeft zich opgewerkt tot fractievoorzitter van de SP in de Provinciale Staten. Ze spreekt, denkt en droomt in het Nederlands, heeft een Nederlands paspoort, vrijwel louter Nederlandse vrienden en op een paar verre neven en nichten na geen Duitse familie. Toch, als je haar vraagt naar haar identiteit antwoordt ze dat zij zich Duitse voelt. Lewe: “Een cultuur laat je niet zomaar achter. Ik heb 35 jaar in Duitsland gewoond en ben daar opgegroeid. Het is de geschiedenis die je meedraagt, de kinderversjes en spelletjes die je hebt geleerd.”

De Nederlandse taal heeft Lewe zich gemakkelijk eigen gemaakt: “Toen ik hier in 1987 kwam, heb ik mij ondergedompeld in de Nederlandse taal, maar ook daarvoor was ik al bezig met taalcursussen.” Hoewel Lewe goed is ingeburgerd, voelt ze soms toch een gemis: “Ik heb de Piersonrellen niet meegemaakt, dat is een gebeurtenis die heel belangrijk is in de kringen waarin ik verkeer, ook Annie M.G. Schmidt heb ik pas op latere leeftijd leren kennen.” In de omgang met Nederlanders heeft Lewe maar één probleem: “Ik weet nog steeds niet wanneer ik mag tutoyeren. Heel vaak kun je jij en jou zeggen, maar bij iemand die ik niet ken, zeg ik meestal maar u.”

Oliver Horstmann (24) kwam voor zijn studie SPH naar Nederland en woont sinds tweeënhalf jaar in Nijmegen. Zoals de meeste pas aangekomen Duitsers is hij zeer te spreken over de Nederlanders. Horstmann: “In Nederland zijn de standsverschillen niet groot. Zelfs tegen docenten kun je jij of jou zeggen. In Duitsland zegt iemand: ‘Ik ben doctor professor Müller’. Daardoor creëer je afstand en durf je niet snel vragen te stellen.” Horstmann heeft vrijwel geen vervelende ervaringen met Nederlanders. “Alleen sommige buurjongens van een jaar of zes. Ze roepen ‘mof mof’ als ik voorbij fiets.”

Grapjes
Zijn vriend en studiegenoot Jacob Müller (23) die tegelijk met Horstmann naar Nederland kwam, spreekt accentloos Nederlands. Müller: “Mensen vertellen aan mij vaak grapjes over Duitsers zonder dat ze in de gaten hebben dat ik een Duitser ben.” Müller kan wel genieten van de Nederlandse humor: “De Nederlandse humor is veel harder, soms zelf lomp. Kijk maar naar Hans Teeuwen. Je hebt heel weinig taboes, je kunt zelfs grapjes maken over de koningin. In Duitsland is men veel sneller op de tenen getrapt.” Müller en Horstmann zien ook verschillen in kleding. Müller: “Als bij ons in de studentenflat iemand voorbijkomt die er alternatief uitziet, zeggen ze dat het een Duitser is. Nederlanders zien er meer hetzelfde uit. Zeker sinds er een Hennes & Mauritz in Nijmegen is, lopen alle studentes erbij als de etalagepoppen in de Burchtstraat.”

 

Webmaster: Joris Teepe