--== verkiezingen ==--
Het Stadskrantstatendebat
De avond voor de officiële aftrap van de campagne voor de
Provinciale-Statenverkiezingen organiseerde De Nijmeegse Stadskrant een
onderling debat tussen Nijmeegse kandidaten van de grootste partijen in de
Provinciale Staten.
GroenLinks bracht het zwaarste geschut in stelling:
lijsttrekker Wouter van Eck, voormalig fractievoorzitter in de gemeenteraad,
die zichzelf weer politiek activeerde als reactie op het rechtse kabinet.
Ook
de SP kwam met een ervaren rot: voormalig wethouder Peter Lucassen, vierde op
de lijst. Een pijnlijke valpartij door de gladheid weerhield hem niet scherp
mee te doen.
De PvdA werd vertegenwoordigd door Jeannine Liebrand, zevende op
de lijst, omdat de uit Nijmegen afkomstige lijsttrekker van de PvdA verhinderd
was.
Eveneens zevende op lijst staat Dirk Vreugdenhil van de ChristenUnie,
wiens partij in Nijmegen misschien een kleine speler is, maar op
provincieniveau meebestuurt.
De Nijmeegse fractievoorzitter voor de VVD in de
gemeenteraad Hayke Veldman, staat voor zijn partij bij de Statenverkiezingen
40e op de lijst en kent het Stadskrantdebat nog van vorig jaar, toen als
lijsttrekker van zijn partij bij de gemeenteraadsverkiezingen.
Ook uitgenodigd
was het CDA, maar de enige Nijmeegse kandidaat op de lijst was om medische
redenen verhinderd. Omdat bij CDA geen andere Nijmegenaren op de lijst staan,
was vervanging niet mogelijk.
Iedere deelnemer aan dit debat mocht een onderwerp inbrengen en dat inleiden.
Daarna volgde daarover een onderlinge discussie. Waarin de verschillen tussen
de partijen goed duidelijk werden. Voor wie meer verdieping wil dan even een
dertigtal stellingen aan te vinken van het Kieskompas, biedt dit debat uitkomst.
door Pim van Ginneken, Marc Scheenen, Roeland Segeren, Max van Wel
ChristenUnie – Jeugdzorg
GroenLinks – Bereikbaarheid
SP – Bezuinigingen
PvdA – Groen toerisme
VVD – Kleinere provincie
Samenwerking en breekpunten
Persoonlijke prognoses van de Nijmeegse kandidaten
ChristenUnie – Jeugdzorg
De nieuwe regering van VVD en CDA wil dat de jeugdzorg van de provincie naar de
gemeente gaat. „Provincie en gemeenten weten daardoor niet waar ze aan
toe zijn”, constateert Dirk Vreugdenhil. Volgens de ChristenUnie moet de
provincie in deze onduidelijke periode zich blijven inspannen voor de
jeugdzorg. Daarop is de afgelopen jaren een inhaalslag gemaakt: 75 procent van
de wachtlijst is weggewerkt, terwijl er 25 procent meer jongeren zijn geholpen.
De maatregel is volgens hem een verkapte bezuiniging. „Er komt simpelweg
veel minder geld beschikbaar voor de jeugdzorg.” Vreugdenhil pleit voor
goede begeleiding vanuit de provincie als een soort co-ouderschap.
„Hierbij moet de provincie de jeugdzorg niet uit handen geven voordat de
gemeenten het helemaal goed hebben geregeld.” Hij vreest dat anders
probleemgezinnen de dupe worden. „Voor de ChristenUnie geldt dat als er
meer geld nodig is voor de jeugdzorg, het er gewoon moet komen. „De
Centra voor Jeugd en Gezin zijn bij uitstek de organisaties die voorkomen dat
jongeren die in de penarie komen het verkeerde pad op gaan.”
|
|
Dirk Vreugdenhil: „Als je bezuinigt op de jeugdzorg, moet je bereid zijn
de gevolgen in te zien voor de veiligheid.”
foto: Jan Lintsen
|
In tegenstelling tot Vreugdenhil is Hayke Veldman (VVD) er voorstander van dat
de jeugdzorg verschuift van provincie naar gemeente. Volgens hem staan
gemeenten dichter bij de problematiek. „Juist de volledige keten is op
gemeentelijk niveau zichtbaarder.” Vreugdenhil bekritiseert de maatregel
als bezuiniging: „Waarom krijgen gemeenten deze taak terwijl het kabinet
tegelijk 15 procent bezuinigt op deze zorg? Zoiets vereist juist extra uitgaven
om gemeenten in staat te stellen de problematiek goed op te vangen.”
De dialoog tussen VVD en ChristenUnie ontaardt in een groepsdiscussie als
Veldman suggereert dat juist geld wordt bespaard door de taken bij gemeenten te
leggen. Wouter van Eck (GroenLinks) voorspelt zelfs hogere kosten. „Je
vertelt sprookjes als je beweert dat je hetzelfde werk kunt laten doen door
meer gemeenten met minder geld.” Hij krijgt bijval van Jeannine Liebrand
(PvdA): „Er zijn al zó veel efficiencyslagen gemaakt, daar kun je
niet mee blijven doorgaan. Ergens ligt de grens.” Peter Lucassen (SP)
noemt de argumentatie die schuil gaat achter de maatregel „een ordinaire
bezuiniging met het bekende riedeltje van zaken efficiënter maken.”
Hij vindt het een schande dat er nog steeds wachtlijsten zijn, ook al is 75
procent weggewerkt.
Vreugdenhil wijst erop dat criminaliteit vaak voortkomt uit jongeren van
probleemgezinnen. „Als je bezuinigt op jeugdzorg, moet je bereid zijn de
gevolgen in te zien voor de veiligheid.”
Veldman volhardt dat extra investeringen niet nodig zijn. „We hoeven het
wiel niet opnieuw uit te vinden, de kennis en de specialisten zijn er al.
Alleen de verantwoordelijkheden verschuiven.” Vreugdenhil: „Meer
gemeenten betekent meer specialisten, dus moet er geld bij.” „En
dat vind ik niet erg”, reageert Lucassen luid, „want de jeugdzorg
wordt er wel beter van.”
Lucassen stelt een motie in het verschiet om kortingen van de regering op de
jeugdzorg aan te vullen met geld van de provincie. Op de valreep van deze
debatronde waarschuwt Van Eck voor een gulle provinciepolitiek zonder dat daar
beleid achter zit. „Soms lijkt de provincie op een rondreizende
pinautomaat voor iedereen met een handige lobby, in plaats dat de provincie een
echte keuze maakt voor bijvoorbeeld jeugdzorg, groene ruimte en natuurgebieden,
of goed openbaar vervoer.”
(RS)
GroenLinks – Bereikbaarheid
„Iedereen ziet dat de wegen dichtslibben”, steekt Wouter van Eck,
lijsttrekker van GroenLinks, van wal. Volgens hem is er „een ouderwetse
reflex van meer asfalt aanleggen”. Indringend maar rustig betoogt hij:
„Het is nou echt gedaan met het asfalt, anders komen er meer auto’s
dan de steden kunnen herbergen. Wat we hier nodig hebben, is een modern,
comfortabel, veilig, frequent openbaar vervoer.” Als voorbeelden noemt
Van Eck de steden Metz, Nancy en Karlsruhe. Een bereikbaarheidsoffensief stelt
GroenLinks voor. „Een tram die op alle fronten wint van de auto. Met
aansluitende spoorverbindingen in de regio en goede overstapgelegenheid. Het
geld halen we uit het asfaltprogramma, zoals het doortrekken van de A15 en
rondwegen waarvan het belachelijk is om die in het landschap aan te leggen.
Door te investeren in modern openbaar vervoer in plaats van in asfalt, redden
we het landschap, zorgen we dat deze regio aantrekkelijk blijft en het hier
geen tweede
Randstad wordt. Zo hebben we iets voor op andere regio’s die nog steeds
ouderwetse keuzes maken.”
|
|
Wouter van Eck: „Door te investeren in modern openbaar vervoer in plaats
van in asfalt, redden we het landschap en zorgen we dat deze regio aantrekkelijk
blijft”.
foto: Lars Schwachöfer
|
Er heerst even een bezinnende stilte na zijn pleidooi. Instemmend wijst Peter
Lucassen (SP) op het SP-programma om één miljard te investeren in
het openbaar vervoer voor een waslijst aan verbeteringen, te betalen uit de
spaarpot van de provincie.
PvdA-kandidate Jeannine Liebrand vindt het schrappen van het doortrekken van de
A15 een heikele zaak, want die moet de Pleijroute ontlasten. Onzin volgens Van
Eck. „De A15 is een weg naar een krimpregio, daar is geen extra snelweg
nodig. De Pleijroute is inderdaad een knelpunt, maar dat is een binnenstedelijk
probleem. Het openbaar vervoer dat ik voorstel, biedt daar de oplossing
voor.”
„Jouw verhaal van er mag geen meter asfalt bij, is het GroenLinks uit de
vorige eeuw”, oordeelt Hayke Veldman (VVD). „Toen waren we al
visionair”, reageert Van Eck lachend. Het bereikbaarheidsoffensief dat
Veldman voorstaat, richt zich op én openbaar vervoer én asfalt.
Veldman verwacht daarbij dat de regering het doortrekken van de A15 betaalt.
„Dat laatste lukt nóóit”, roept Lucassen meteen.
„Jouw eigen VVD-minister zegt zelfs dat het doortrekken van de A15 niet
nodig is en het staat ook nergens gepland voor de komende 15 jaar.” Van
Eck vult aan dat die verlengde A15 dwars door een natuurgebied moet komen dat
juist met veel moeite en hoge kosten is ontzien bij de aanleg van de
Betuwelijn. „Leg dat maar eens uit bij de rechter, dat is een raar
verhaal!”
Vervolgens geeft Van Eck een bijscholing aan de deelnemers. „Het is een
mythe dat het verkeer op de Pleijroute doorgaand verkeer is uit Rotterdam op
weg naar het Ruhrgebied. Dat volgt de kortste route over Venlo. Het verkeer op
de Pleijroute komt voor 95 procent uit dit stedelijk gebied. Dat kun je dus
oplossen met goed openbaar vervoer in plaats van de asfaltloper uit te rollen.
„
Dirk Vreugdenhil (ChristenUnie) sust het gekissebis. „We kunnen met die
A15 wel van alles willen, maar daarover gaat het rijk, niet de provincie. Dus
wat voor beloftes doe je aan de burger?” Lucassen: „Het is de vraag
of de provincie de taak van het rijk moet overnemen voor het aanleggen van
snelwegen. Ik stel dat het openbaar vervoer in Gelderland achterlijk is en de
provincie dat eerst moet verbeteren.”
Liebrand voelt zich in de hoek geduwd: „Je doet net alsof we tegen
openbaar vervoer zijn als we voor die A15 zijn”. Van Eck concludeert dat
het aanmodderen blijft dat zolang PvdA en VVD niet echt durven te kiezen.
„Je biedt dan asfalt aan en je doet wat aan het openbaar vervoer. Maar
als je ergens naartoe gaat, zit je óf in de tram, óf in de auto,
niet in beide tegelijk.”
(MvW/PvG)
SP – Bezuinigingen
De provincie wilde dit jaar 60 miljoen euro bezuinigen. Vanwege heftige
weerstand in Provinciale Staten zijn die bezuinigingen uitgesteld tot
2013–2014. „De SP wil nu volledig afstel van de voorgenomen
kortingen”, stelt Peter Lucassen in zijn betoog. Vooral sociaal beleid en
cultuur krijgen volgens hem te lijden onder de provinciale bezuinigingswoede.
„Bibliotheken en bibliobussen dreigen anderhalf miljoen subsidie kwijt te
raken, dat is de helft van wat ze nu ontvangen. Voor culturele instellingen en
cultuurhistorische projecten dreigt ook groot onheil. Dit is onaanvaardbaar
voor ons, nu en over twee of drie jaar. Door de provinciale bezuinigingsdrift
komen te veel lasten te liggen op de schouders van de gemeenten. Zij zijn het
eerste aanspreekpunt voor cultuur en hebben het financieel toch al moeilijk.
Dan mag de provincie de gemeenten niet nog meer korten.” Lucassen wil
hiervoor geld van de verkochte Nuon-aandelen inzetten. Tegelijkertijd kan de
provincie geld besparen door selectiever te zijn in het ondersteunen van grote
projecten, zoals het verplaatsen van asfaltcentrale Bruil in Wageningen, het
Rijnboogproject en de bouw van het nieuwe station in Arnhem.
|
|
Peter Lucassen: „De spaarpot van de provincie is met opbrengst van de
Nuon-aandelen groot genoeg”.
foto: Lars Schwachöfer
|
Wouter van Eck (GroenLinks) steunt Lucassen in zijn verzet tegen de
bezuinigingen op bibliotheken. „Waarom leggen alle overheden zichzelf een
anorexiakuur op, terwijl ze tegelijkertijd handenvol geld aan villasubsidies
betalen om de bouwsector te bevoordelen?”, vraagt hij zich af.
Dirk Vreugdenhil (ChristenUnie) benadrukt dat zijn partij de voorzieningen in
kleine kernen op peil wil houden: „Dit versterkt de sociale samenhang en
is daarom iets om heel zuinig op te zijn”. Als er bezuinigd moet worden,
dan kan dit volgens de ChristenUnie het beste door minder geld uit te geven aan
topsport en het bespaarde geld te investeren in breedtesport.
Voor Jeannine Liebrand (PvdA) is het erg belangrijk om de sociale samenhang in
de Gelderse steden en dorpen te ondersteunen. Een groot voordeel hierbij is
volgens haar dat een sterke sociale samenhang voorkomt dat jongeren tot
crimineel gedrag overgaan. „Sociale samenhang is het cement van de
samenleving. Hierop bezuinigen maakt meer kapot dan het aan besparing
oplevert”, is haar overtuiging. Hiervoor mag volgens Liebrand het
Nuon-kapitaal worden aangesproken. „Het is altijd nog beter om het
spaargeld in Gelderland te investeren dan dat vermogensbeheerder ING erover
beschikt met op winst gerichte investeringen en bonussen voor de top. Het is
ook ronduit belachelijk dat ING slechts 2 procent rente uitkeert over de
miljarden van het Nuon-kapitaal.”
Bezuinigen is volgens Hayke Veldman (VVD) vooral een kwestie van keuzes maken.
Het ontbreekt de meeste partijen volgens hem aan lef op dit punt. Lucassen
brengt hiertegen in dat de spaarpot met Nuon-geld groot genoeg is.
„Jullie willen alles maar instandhouden”, verwijt Veldman hem.
„Wel als het om sociale samenhang gaat”, pareert Lucassen. Hij
krijgt steun van de ChristenUnie. „Wij willen niet zomaar alles in stand
houden, maar wel de sociale voorzieningen”, aldus Vreugdenhil.
Van Eck ziet in het meningsverschil over de inzet van het provinciale
huishoudgeld vooral een ideologisch verschil. „Het gaat hierbij vooral om
de vraag of de bouwsector of de bibliotheken gefinancierd moeten worden.”
Volgens Veldman spitst het ideologische verschil zich vooral toe op de vraag of
de provincie zich overal tegenaan moet bemoeien of dat ze zich alleen op haar
kerntaken moet richten.
Liebrand vindt de vergelijking van Veldman te negatief. „De provincie
heeft de plicht om pleisters te plakken op alles wat door Den Haag kapotgemaakt
wordt”.
(MS)
PvdA – Groen toerisme
„Gelderland is de provincie die de meeste toeristen trekt”, leidt
Jeannine Liebrand (PvdA) haar onderwerp in. Volgens haar is het groen in
Gelderland daarbij een belangrijke troef. „We moeten kijken hoe de
provincie ondernemers in deze sector kan ondersteunen en dat mensen kunnen
genieten van de natuur in Gelderland zonder dat die daaronder gebukt
gaat.” Volgens Liebrand valt hierin voor Gelderland nog een wereld te
winnen en goed aan te verdienen.
|
|
Jeannine Liebrand: „Waarom niet de rest van Nederland en dan vooral de
Randstad laten meegenieten van onze natuur op zo’n manier dat het voor
die bleekneuzen uit het industriegebied prettig is en het onze ondernemers een
leuk centje oplevert?”
foto: Lars Schwachöfer
|
„Is dit is ook een pleidooi voor het behoud van de EHS, de ecologische
hoofdstructuur?”, vraagt Dirk Vreugdenhil (ChristenUnie) haar. Dit zijn
verbindingen tussen natuurgebieden en die worden bedreigd door het rechtse
kabinet. Wouter van Eck (GroenLinks) benadrukt het belang ervan:
„Nederland heeft nog slechts 20 procent van de biodiversiteit die we een
eeuw geleden hadden. We vinden allemaal dat het Amazonewoud moet blijven maar
we hebben zelf ook wat te verbeteren aan onze natuur. Aan die EHS is 20 jaar
gewerkt en Den Haag bezuinigt de voltooiing nu weg”.
Liebrand beaamt dat de EHS het uitgangspunt moet zijn en heeft voor het groene
Gelderland een mooi visioen. „Waarom niet de rest van Nederland en dan
vooral de Randstad laten meegenieten van onze natuur op zo’n manier dat
het voor die bleekneuzen uit het industriegebied prettig is en het onze
ondernemers een leuk centje oplevert?”
Hayke Veldman (VVD) heeft bedenkingen. „Die EHS is een mooi plan, maar
het moet er niet toe leiden dat we natuurgebieden krijgen met een hek eromheen
waar niemand naar binnen mag.” Daar is iedereen het mee eens.
Natuurtoerisme is wat Liebrand voor ogen staat. „Kleinschalig en
groen.” Van Eck vult aan: „Die mensen brengen ook hun portemonnee
mee, die gaan op een terrasje zitten, dat heeft een positief effect op de
economie.”
Minder positief is Van Eck over het provinciebestuur. „We hebben een
schat in handen die veel kan opbrengen. Alleen moet de provincie haar rug
sterker recht houden om onze bijzondere en gevarieerde landschappen niet te
laten uithollen.” Als voorbeeld noemt hij het Kastanjedal hier op de
stuwwal. „Dat is een eeuw lang beschermd. Opeens denkt een
projectontwikkelaar met het gemeentebestuur om daar iets te bouwen. Vervolgens
werkt de provincie mee om daar de bescherming op te heffen door de EHS een paar
meter op te schuiven. En dat op een heel waardevol plekje dat al door Nescio is
beschreven. Dan ben je je schat aan het vernielen”.
Peter Lucassen (SP) valt hem bij: „Een ander voorbeeld zijn de
megastallen, die vaak dicht tegen natuurgebieden liggen. Daartegen is de
provincie veel te slap”. Van Eck spreekt daar Liebrand op aan. „De
gedeputeerde van jouw PvdA praat die megastallen goed, terwijl het schadelijk
is voor het landschap en de volksgezondheid.”
Veldman beschuldigt GroenLinks ervan de natuur op slot te willen zetten met
hekken eromheen. Van Eck: „Dat beeld herken ik niet. Er staan nu zelfs te
veel hekken in de natuur, dat is niet fijn voor de dieren en niet fijn voor de
mensen. Als je die gebieden laat aansluiten, kun je doorgangroutes maken voor
dieren en mensen. Maar dat is wat anders dan bedrijventerreinen en
villa’s in het groen.”
Vreugdenhil legt de VVD het vuur aan de schenen: „De VVD zegt dan wel dat
de EHS wenselijk is vanuit economisch en toeristisch oogpunt. Als er echter
boter bij de vis moet komen, dan wordt er gekort op de EHS. Is de VVD bereid
geld bij te leggen?” Veldman probeert zich eruit te redden: „De
vraag is dan waar dat uit gefinancierd wordt. Telkens wordt hier aan tafel
gekeken naar het spaartegoed. Maar keuzes waar ervoor moet worden bezuinigd,
hoor ik niet.” Uiteindelijk erkent hij: „Zolang die keuzes niet
gemaakt worden om elders te bezuinigen, komt de EHS voor ons niet boven aan het
lijstje.” Teleurgesteld besluit Vreugdenhil: „Nou dan hebben we
uiteindelijk toch nog wat helderheid gekregen.”
(MvW/PvG)
VVD – Kleinere provincie
Zoals eerder tijdens het debat al doorsijpelde, pleit Hayke Veldman (VVD) voor
een kleinere provincie. Daarmee doelt hij niet alleen op het snoeien in de
ambtelijke gelederen waarvan volgens hem zeker 25 procent weg kan. „De
provincie moet terug naar haar kerntaken in plaats van zich tegen het lokale
beleid aan te bemoeien.” Die kerntaken van de provincie liggen volgens
Veldman op het gebied van economische ontwikkeling, bereikbaarheid,
werkgelegenheid en enkele aspecten van de woningbouw. Op dit laatste punt dient
de provincie zelfs nog een stapje terug te doen, aldus Veldman. „De grote
verschillen tussen regio’s binnen Gelderland maken provinciaal beleid
veelal ongepast.” De VVD pleit daarom voor meer verantwoordelijkheid bij
de gemeenten. „Om de enorme bureaucratie en ingewikkelde overlegstructuur
tegen te gaan, moet de provincie kleiner en slagvaardiger worden.”
|
|
Hayke Veldman: „Laat de geldstromen voor lokaal beleid direct van de
regering naar de gemeenten lopen. Afschaffen die budgetten in de provinciale
tussenlaag.”
foto: Lars Schwachöfer
|
„Schaalvergroting van de provincie is inderdaad een probleem”,
reageert Peter Lucassen (SP) aansluitend op het betoog van Veldman. „De
SP pleit daarom voor een opdeling in vijf regio’s, waarbij de provincie
Gelderland verdwijnt.” Aan de debattafel ontstaat verbaasd gemompel. De
SP gaat hierin dus verder dan de VVD. „Nee, niet opheffen, terug naar de
kerntaken”, verwijst Veldman naar zijn uitgangspunt. „Waarom niet,
dan zijn we af van die uitdijende provincie en zijn de bestaande
stadsregio’s meteen democratisch gelegitimeerd”, onderschrijft
Lucassen zijn ambitie voor kleine provincies.
Wouter van Eck (GroenLinks) erkent het bureaucratische probleem van dubbele
besluitvoering in de provincie ten opzichte van de gemeenten. „We kunnen
zeker bezuinigen op het aantal ambtenaren in Gelderland. Maar ik vind het wel
nuttig dat de provincie naast het landelijke gebied en vervoerskwesties, ook
over stedelijke problematiek gaat.” Veldman vindt dat stedelijke
vraagstukken volledig onder de gemeentelijke verantwoordelijkheid dienen te
vallen. „Het bedrag dat jaarlijks opgaat aan de honderden ambtenaren die
in het provinciehuis dergelijke zaken behandelen, kan beter rechtstreeks naar
de gemeenten vloeien.”
Volgens Dirk Vreugdenhil (ChristenUnie) delen de meeste partijen de opvatting
dat zo veel mogelijk lokale vraagstukken thuishoren op gemeentelijk niveau. Ook
op dit punt sluipt een zekere eensgezindheid in het debat. Uiteindelijk breken
de linies weer op het aloude financiële plaatje. Veldman: „Laat de
geldstromen voor lokaal beleid direct van de regering naar de gemeenten lopen.
Afschaffen die budgetten in de provinciale tussenlaag.” „Hier waren
we het bijna met elkaar eens”, verzucht Van Eck met een glimlach nu de
VVD zich bij de uitwerking weer dwars opstelt over de centenkwestie.
Jeannine Liebrand (PvdA) zoekt intussen naar helderheid: „Dus waar de VVD
voor pleit, is om die zak geld die de provincie op dit moment krijgt voor
stedenbeleid, aan de gemeenten te geven en te zeggen: doe er iets mee naar
jullie goeddunken.” Als indirect antwoord op haar vraag herhaalt Veldman
zijn plan voor het schrappen van de volgens hem overtollige ambtenaren op
lokale zaken.
Lucassen (SP) noemt de stedelijke problematiek juist uitdrukkelijk
één van de taken van de provincie, want daar laat de regering het
afweten. Aarzelende steun ontvangt hij van Liebrand: „Ik kan mij
voorstellen dat een provincie de regie moet voeren over de bovenstedelijke
functie die een stad heeft in een regio.” Volgens Veldman is dit compleet
overbodig en kan iedere stad zijn eigen omgeving regisseren.
De ChristenUnie
geeft de aanzet tot een compromis: „Het sleutelwoord is ondersteuning.
Leg het initiatief bij gemeenten en de provincie grijpt pas in als het uit de
klauwen loopt.” Geen van de aanwezigen komt hiertegen in opstand. Ondanks
deze suggestie van saamhorigheid knagen de aloude verschillen over de verdeling
van het geld op de achtergrond door.
(RS)
Samenwerking en breekpunten
De toonzetting tussen de provinciale kandidaten was volgens de redactie
aanzienlijk minder hard dan bij de gemeenteraadsverkiezingen. Het verloop van
dit debat geeft bijna de indruk dat deze vijf partijen prima met elkaar kunnen
samenwerken als er goede afspraken zijn met daarbij misschien een enkel
zogeheten vrij onderwerp. De Stadskrant vraagt zich af wat er gebeurt na de
verkiezingen. Hoe liggen de kansen voor samenwerking en zijn er misschien
breekpunten waar partijen absoluut aan hechten?
|
|
foto: Lars Schwachöfer
|
Op voorhand sluit Peter Lucassen (SP) de PVV uit. Ook Jeannine Liebrand (PvdA)
is helder met een nee tegen PVV. Voor GroenLinks ligt de zaak omgekeerd.
„GroenLinks is de enige partij die door Wilders is uitgesloten”,
pronkt GroenLinks-lijsttrekker Wouter van Eck. „We waren verguld”,
lacht hij om de felicitaties van de quasi-jaloerse Lucassen.
De ChristenUnie is een tandje minder uitgesproken. Dirk Vreugdenhil laat
blijken dat zijn partij zich hierover niet uitdrukkelijk heeft uitgesproken en
zegt dat hij zijn „uiterste best doet om te voorkomen dat we met de PVV
gaan samenwerken”.
Voor de VVD staan volgens Hayke Veldman alle opties
open. „Wij sluiten geen enkele partij uit, er valt met iedereen te
praten, of dat nu de PVV of SP is. In Arnhem bijvoorbeeld zitten VVD en SP
samen in een college.”
Zoiets ziet Lucassen voor de provincie niet snel gebeuren, brengt hij naar
voren in het debat. „Een hard punt voor de SP is de keuze om te
investeren in het openbaar vervoer. Ik hoor daar alleen GroenLinks over, met de
andere partijen wordt dat dus een stevig robbertje vechten.” Liebrand van
de PvdA ziet eerder een probleem bij het doortrekken van de A15, waar haar
partij voorstander van is.
Van Eck probeert een scheiding der geesten te
voorkomen. „Voor een werkbare coalitie moet je elkaar wat gunnen en
daarnaast in een gezamenlijke missie geloven”, sust hij ontmoetend.
„GroenLinks wil een zo links en sociaal mogelijk Gelderland, maar we
onderkennen de Gelderse realiteit dat zoiets voorlopig onmogelijk is.”
Wat is nu duidelijk links en wat is duidelijk rechts op provincieniveau, vraagt
Liebrand openlijk. „De samenwerking tussen PvdA met ChristenUnie en CDA
verliep in Gelderland de afgelopen vier jaar uitstekend.”
Vreugdenhil wil reëel zijn: „De PVV gaat niet meedoen. De realiteit
is dat je met elkaar moet samenwerken, links en rechts. Want beiden hebben geen
meerderheid.”
De VVD bevindt zich in een luxepositie. „Ik ga ervan uit dat wij de
grootste worden en dan kunnen we dus rustig bekijken met wie we om de tafel
gaan zitten”, voorspelt Hayke Veldman. Dit baart Van Eck zorgen:
„Het programma van de VVD wijkt behoorlijk af van de meeste andere
partijen. Dit levert voor coalitiebesprekingen nog een hoop problemen op, ook
voor jullie.” Zonder dat te ontkennen, zet Veldman hoog in. „De
grootste partij hoeft het minste water bij de wijn te doen.”
(RS/MvW)
Persoonlijke prognoses van de Nijmeegse kandidaten
VVD grootste, CDA levert in voor PVV
In de slag om het Gelderse parlement wordt de VVD de grootste partij. Het CDA
is de grote verliezer. Met minstens zoveel zetels als het CDA inlevert, komt de
PVV als nieuwkomer in de Provinciale Staten. Daarmee schuift de Gelderse
politiek flink op naar rechts, want ook de PvdA krijgt een verlies te verduren.
Bij de andere linkse partijen treden slechts wat kleine verschuivingen op.
Dat voorspellen de Nijmeegse kandidaten die deelnamen aan het
Stadskrantstatendebat. Op verzoek gaven zij voor de aanvang van het debat op de
redactie hun persoonlijke inschatting van de verkiezingsuitslag op 2 maart.
Ondanks de soms wat overdreven optimistische inschatting voor ieders eigen
partij, geeft het totaalbeeld doorgaans een goede aanwijzing voor de uitkomst.
Waar in Nijmegen het CDA vorig jaar al terugviel tot het niveau van een
splinterpartij, blijft van het CDA-bolwerk in de provincie volgens allen niets
over: meer dan een derde tot de helft van haar zetels raakt deze partij kwijt.
Ook de PvdA moet relatief sterk inleveren, al is het verlies van het aantal
zetels minder.
Het is vooral rechts dat de komende vier jaar in Gelderland het
overwicht krijgt, zo is de algemene inschatting. De groei van de VVD zorgt er
in combinatie met de diepe val van het CDA voor dat de VVD op provincieniveau
de grootste partij wordt. Nieuwkomer PVV haalt met 7 of 8 zetels de grootste
winst binnen.
De overige partijen die nog geen zetel hebben, lijken kansloos.
Slechts 50Plus haalt een klein succes volgens Wouter van Eck.
Andere winstpakker is D66. Nadat vier jaar geleden het zeteltal van deze partij
halveerde van 2 naar 1, komt D66 weer helemaal terug met een verdubbeling of
meer, is alom de verwachting. Met uitzondering dan van Dirk Vreugdenhil, die
denkt dat D66 gelijk blijft. Zijn partij, de ChristenUnie, houdt volgens de
anderen de verdubbeling van vier jaar geleden vast door gelijk te blijven. Ook
de SGP blijft even groot. Alleen Wouter van Eck verwacht dat zowel ChristenUnie
als SGP een zetel inlevert.
Of de Partij voor de Dieren in de Gelderse Staten
blijft, daarover zijn de meningen verdeeld. Ook over SP en GroenLinks zijn de
voorspellingen niet eenduidig in de richting van een licht verlies of kleine
winst. Opvallend is dat Hayke Veldman (VVD) de SP groter ziet worden dan de
PvdA.
Het geheel overziend is een voortzetting van de huidige coalitie tussen CDA,
PvdA en ChristenUnie niet meer mogelijk. Links, dat in Nijmegen een meerderheid
heeft, blijft daarvan op Gelders niveau nog ver verwijderd. Gelderland krijgt
een ruk naar rechts ten koste van het midden.
(MvW)
|
Het aantal zetels in de Gelderse Staten wordt dit jaar met 2 uitgebreid van 53 naar 55.
* Afgesplitste zetel van de SP en daarom bij de uitslag 2007 als SP geteld.
|
|