Het grootste gratis meerdaagse festival van Nederland, de-Affaire, beleeft dit
jaar zijn 25e editie. Het is gerust bijzonder te noemen dat het muziekspektakel
alle stormen (soms letterlijk) heeft doorstaan. Godfried Verstegen, de bevlogen
artistiek leider van het festival, blikt terug en vooruit.
Voor de breed georiënteerde Nijmeegse muziekliefhebber is de-Affaire
(voorheen bekend als de Valkhof Affaire) een begrip. Het festival is voor velen
dé reden om de buitenste regionen van de Nijmeegse binnenstad op te
zoeken tijdens de drukke Vierdaagseweek.
Gevraagd naar de verklaring van het
succes somt Verstegen een aantal factoren op: „Enerzijds hebben we een
prachtige en ongewone locatie. De historische en groene setting van het
Valkhofpark zorgt voor een bijzondere sfeer. Daarnaast weet het publiek dat het
bijzondere acts kan verwachten. Het stelt zich daarmee heel open en
ontvankelijk op naar de artiest toe. Tot slot”, vervolgt Verstegen,
„is er helemaal geen druk. De toegang is gratis en dat resulteert in een
relaxte stemming. Dit en het feit dat het midden in de zomer plaatsvindt, maken
de-Affaire tot een geweldig feest”.
Hoe komt het festival eigenlijk aan zijn prikkelende naam? Verstegen lacht.
„Alle interpersoonlijke communicatie kun je bestempelen als een affaire.
Het gesprek dat we nu voeren, is in essentie ook een kortstondige relatie. Ook
muziek is communicatie. Als artiest breng je een gevoel, een idee over, waarop
de toehoorder feedback geeft.”
Hoewel dit op andere festivals evengoed zo
is, meent Verstegen dat het Affaire-publiek uniek is. „Als het publiek in
de ban is van de muziek, ontstaat er rond het podium een soort groepsknuffel.
De affectie is dan tastbaar. Dit herinnert me”, zegt hij plotseling,
„aan een optreden van de Puppet Masters in 2004. De interactie tussen
band en publiek was onbeschrijflijk. De muzikanten waren niet van het podium te
krijgen doordat het publiek hen niet wilde laten gaan. Grandioos!”
Diepte
Welke rode draad loopt er sinds de start in 1987 door het festival heen?
Verstegen is hier duidelijk over: „Het anders willen doen”. Hij
licht toe: „De oorspronkelijke gedachte ‘We zetten wat leuks
neer’ is meer inhoudelijk geworden. de-Affaire is nu een zelfstandige
club die in samenwerking met de andere podia in Nijmegen een compleet programma
bedenkt en neerzet. Met iedere editie gaan we meer de diepte in. En hoe je dat
doet… tja, een combinatie van fingerspitzengefühl en een lange
adem. Nieuwe ideeën bedenken is één ding. Ze vervolgens
uitvoeren is andere koek. Zo liepen we al tien jaar rond met de gedachte om
iets in de St. Nicolaaskapel in het Valkhofpark te doen. Vorig jaar vonden hier
pas voor het eerst akoestische optredens plaats.”
Kan hij een tipje van de sluier oplichten over de aanstaande jubileumeditie?
„Dit jaar hebben we een primeur. Het festival heeft voor het eerst een
artist in residence. De jonge IJslandse componist Ólafur Arnalds
bivakkeert gedurende het festival in het Besiendershuis om daar samen met het
publiek nummers te componeren. „Daarnaast”, gaat hij enthousiast
verder, „wordt maandag 18 juli, de dag waarop het festival exact 25 jaar
bestaat, heel bijzonder. Het complete muzikale palet dat door de jaren heen op
de-Affaire klonk, is op die dag vertegenwoordigd. Van old school tot punk, van
rock tot Britpop.” Grote namen kan hij uit veiligheidsoverwegingen nog
niet noemen, maar dat ook bij deze editie weer veel harten sneller gaan
kloppen, staat vast.
Wat belichaamt voor Verstegen zelf de-Affaire? Rimpels verschijnen op zijn
voorhoofd. „Ik moet nu even denken aan een optreden van Misha Mengelberg
in 2004. Je moet weten dat deze muzikant vrij ingewikkelde jazz maakt. Bij dit
optreden zag ik een Nijmeegs stelletje staan dat je eerder verwacht bij het
grote podium op de Waalkade. De man probeerde zijn vrouw mee te trekken, hij
vond er duidelijk niet zo veel aan. Maar zij zei: ‘Nee, wacht even. Ik
wil luisteren, dit vind ik mooi’. Dat”, zegt Verstegen nog steeds
zichtbaar geraakt door de herinnering, „is waar het bij de-Affaire om
gaat. Contact tussen artiest en publiek. Het raakt je en maakt het jouw
affaire…” •