„Mijn kritiek richtte zich op het beleid, niet op de broedplaatsen zelf”, zo licht cultuurwethouder Hannie Kunst (PvdA) haar eerdere scherpe uitlatingen over het broedplaatsenbeleid nader toe. Dit beleid leek in haar ogen mislukt. „Er lag geen uitvoeringsplan waarin stond hoe en waaraan het geld moest worden besteed. Een beoogde toetsingscommissie kwam bijvoorbeeld nooit van de grond. Gelukkig bleek de werkelijkheid sterker dan het papier en is er wel degelijk sprake van mooie broedplaatsen in de stad”, erkent Kunst.

Bij haar aantreden trof Kunst met de broedplaatsen een probleemdossier aan. Er was wel geld vrijgemaakt voor de verbouwing van De Grote Broek, maar weerstand van naburige ondernemers veroorzaakt vertraging. Bij De Vasim bestond een hoop geruzie met omliggende ondernemers over de evenementen. Ook de kwestie rond de brandveiligheid vormde een enorm probleem. „Ik vroeg me af waar dat geld vandaan moest komen en hoe dat weer te verantwoorden was naar de raad. Ik ben erg blij dat het toch lukte de Vasim tot 2010 open te houden. Inmiddels is er ook overeenstemming tussen de gemeente, De Vasim en de omliggende ondernemers over het houden van evenementen. Eind mei tekenen alle partijen een convenant waarin deze afspraken zijn vastgelegd.”

In 2003 reserveerde de gemeente voor het broedplaatsenbeleid 5 miljoen euro. Daarvan is nu nog 1,7 miljoen over. De helft is met goedkeuring van de gemeenteraad naar Doornroosje overgeheveld. Voor de verbouwing van Extrapool trok de gemeente 140.000 euro uit. Het overige stak zij in De Grote Broek. De Krayenhoffkazerne ontving als broedplaats helemaal geen geld. Die is volledig door de projectontwikkelaar gefinancierd. „Daar zitten vooral gevestigde kunstenaars die in staat zijn hun eigen ruimte te betalen.”

Kunst vindt het belangrijk om als gemeente te kijken of in de leegstaande gebouwen tijdelijk ateliers kunnen worden gevestigd. „Er zijn nu zo’n 200 ateliers. In het gebied van de nieuwe Stadsbrug komt het een en ander leeg. Maar niet alles is geschikt vanwege bestemmingsplannen en brandveiligheid.”

De term broedplaats bevalt Kunst nog altijd allerminst. „Voor mij is het een vrijblijvend woord. Broeden is niet erg, maar er moet wel iets uitkomen als kunstenaars beroepsmatig werken.” Een kwestie van terminologie, beaamt ze, maar haar benaming productiehuis geeft volgens haar meer activiteit aan. Dat dit associaties oproept met lopendebandwerk in de fabriek kan ze inkomen. „Ik heb alle respect voor experimenteren. Daar hoort het maken van missers bij. Het is zoeken naar de juiste balans tussen kunstenaars de kans bieden te experimenteren en iets terugvragen als maatschappij, bijvoorbeeld in de vorm van een productie of een expositie.”

Hoe het verder moet met het broedplaatsenbeleid wordt binnenkort duidelijk. „De evaluatie wordt eind mei voorgelegd aan het college. Daarna krijgt de raad een beleidsnotitie over hoe nu verder te gaan.”

Voor huisvesting staat haar een tweesporenbeleid voor ogen van een vaste kern van broedplaatsen, aangevuld met tijdelijke ruimtes. Daarnaast wil ze activiteiten en producties blijven stimuleren. „Verscheidene projecten als de Paraplufabriek en Grote Broer ontvangen geen subsidie voor hun huisvesting, maar wel productiegeld voor losse projecten.”

Ze ziet in Nijmegen sterke kanten op gebied van woord en beeld. „Nijmegen is een echte debatstad. Daarnaast is er veel activiteit op het gebied van literatuur en film. Het is goed om als stad een gedifferentieerd kunst- en cultuuraanbod te hebben. Daar zet ik me graag voor in.”

(as/ad)

„Het broedplaatsenbeleid moet worden opgeschud en die verschrikkelijke term broedplaatsen mag wat mij betreft de prullenbak in”. Dat zei de cultuurwethouder Hannie Kunst (PvdA) kort na haar aantreden in november 2006. Nog zonder evaluatie verklaarde zij het sinds 2003 gevoerde beleid als mislukt.

Kunst hekelt de term broedplaats omdat die volgens haar suggereert dat mensen in zichzelf gekeerd bijna letterlijk bezig zijn met broeden en vooral nergens mee gestoord mogen worden. Zij wil dat de broedplaatsen meer naar buiten treden en lanceerde de term creatief ondernemerschap. Broedplaatsen moeten volgens haar veranderen in zogeheten productiehuizen.

Nadat tentenbouwer en -verhuurder De Markies grote delen van De Vasim onderverhuurde aan kunstenaars en aan cultuur gerelateerde bedrijven kwamen er protesten van omliggende ondernemers. Via de rechter dwongen zij een verbod als broedplaats af, waarna de gemeente zich genoodzaakt zag om het tijdelijke bestemmingsplan als broedplaats definitief te maken.

Het oorspronkelijke broedplaatsenbeleid wilde drie problemen oplossen. Er waren te weinig ateliers voor de kunstenaars in Nijmegen, er was weinig onderlinge uitwisseling, en de kunstenaars hadden onvoldoende mogelijkheden om zich naar buiten toe commercieel te presenteren. Tegelijkertijd zat de gemeente met tal van leegstaande panden die soms jarenlang leegstonden. Door daarin kunstenaars te huisvesten, sloeg de gemeente op creatieve wijze twee vliegen in een klap: kunstenaars onder dak en lege panden optimaal benut.

Broedplaatsen moesten aan zeven eisen voldoen: een oppervlakte van ten minste 1000 vierkante meter, een gezamenlijke werkruimte, aantoonbare professionaliteit van de kunstenaars, diversiteit, verkoopgerichte productie, publiekgeoriënteerd, en met doorstroming ruimte bieden aan nieuwkomers. Nog voor de afgesproken vijfjaarlijkse evaluatie uitte Kunst al haar kritiek. Zij vindt dat de broedplaatsen te weinig doen in de richting van het publiek. Volgens Kunst mag voor het geld dat in de broedplaatsen is gestoken wel wat terug verwacht worden. In haar ogen is een jaarlijkse presentatie of evenement wel het minste.



Hier zit nu vooral voor De Vasim een probleem. Deze zich ‘cultuurspinnerij’ noemende broedplaats wil dolgraag een van de hallen als evenementenruimte gebruiken, maar krijgt daarvoor geen toestemming van de gemeente omdat daarvoor een wijziging nodig is van het bestemmingsplan. Zo’n procedure beslaat al snel twee jaar, terwijl het hele gebied in 2010 wordt herbestemd vanwege Koers West en de tweede stadsbrug. De evenementen die De Vasim wil houden, zijn daarom beperkter dan ze zelf willen. Een geval van ‘wil wel, maar mag niet’. Aanvullend organiseert De Vasim open dagen waarop de huurders hun kunsten en ambachten aan een breed publiek tentoonstellen.

De algemene kritiek van Kunst dat broedplaatsen zich te weinig richten op het publiek snijdt ook weinig hout bij De Grote Broek. Met een oefenruimte en podium voor bands, tal van lezingen en exposities, is dit woon-werkpand met de linkse boekhandel Assata en veganistisch eetcafé De Klinker al behoorlijk publieksgericht nog voor de verbouwing. Ook voor de Dobbelman is de geuite kritiek twijfelachtig, omdat eerst moet worden afgewacht hoe die zich gaat ontwikkelen na de nieuwbouw aldaar. Hooguit gaat de kritiek op voor de Krayenhoff, die na de ontwikkeling van het Limosterrein volgens de voormalig directeur van beheerder Stichting DAK geen echte broedplaats meer is maar slechts een verzameling ateliers. Ook vanuit de gemeenteraad is er weerstand om het broedplaatsenbeleid nog voor de afgesproken vijf jaar al over een andere boeg te gooien. Zij wil eerst de geplande evaluatie maken en niet dat Kunst op eigen houtje opereert.

(as/ad)



_{Lees verder...}