Nijmegen lijkt nog niet erg warm te lopen voor het referendum over de Europese grondwet. Op een enkel politiek café na, hoor je er weinig van. Ondanks de rijke Europese geschiedenis van de stad, is het nieuwe Europa voor veel Nijmegenaren een ver-van-mijn-bed-show. “Toch is de Europese Unie dichter bij dan je denkt”, betoogt Maria Martens, europarlementariër voor het CDA. “Nijmegen haalt door tal van projecten geld binnen van de Europese Unie (EU).” Voorbeelden zijn de herstructurering van het Kanaalgebied, de herinrichting van het Kronenburgerpark en de viering van Nijmegen 2000. Martens: “Voor de Euregio Rijn-Waal, de ontwikkeling van de Nijmeegse binnenstad en de universiteit levert de EU belangrijke bijdragen.”
Martens voert campagne voor de Europese grondwet. Ze reist vaak heen en weer tussen haar woonplaats Nijmegen en de werkplek in Brussel. Ze is voorstander, omdat volgens haar met de Europese grondwet de besluitvorming van de EU democratischer, transparanter en efficiënter wordt. Martens: “Burgers krijgen meer invloed op de besluitvorming. Zij kunnen met een miljoen handtekeningen een onderwerp op de Europese agenda zetten, het zogenoemde burgerinitiatief. Ook krijgen de nationale parlementen meer invloed. Zij mogen bepalen of het wel terecht is dat Europa zich met een bepaald onderwerp bemoeit. Daarnaast maakt de grondwet het mogelijk om gezamenlijk buitenlands beleid te ontwikkelen. Europa kan dan één mening verkondigen in de wereld, in plaats van vijfentwintig.”
Hans van Hooft, wethouder van de SP, is faliekant tegen de Europese grondwet. Hij heeft er geen goed woord voor over. “Het is een liberaal manifest, dat optimale vrijheid geeft aan kapitaal en gekenmerkt wordt door een gebrek aan democratie.” Hij is bang dat Europa zich ontwikkelt tot een superstaat. “Een Europese grondwet geeft meer macht aan Brussel, waardoor Nederland nog meer een provincie van Europa wordt, met nog minder bevoegdheden.”

De snelle uitbreiding van de EU kan volgens Van Hooft bovendien hele volksverhuizingen teweegbrengen. “Het kan onze verzorgingsstaat ernstig aantasten als mensen gaan werken voor de laagste lonen en slechtste arbeidsvoorwaarden.” Hij hoopt daarom op een massaal nee vanuit de bevolking, om duidelijk een signaal af te geven ‘tot hier en niet verder’.
Van Hooft is op zich niet tegen Europese samenwerking. “Vooral op het gebied van bijvoorbeeld criminaliteitsbestrijding en migratie is het belangrijk om humane regelingen te treffen. Maar dat hoeft niet via een grondwet. Dat kan ook met goede afspraken. Als een grondwet eenmaal vaststaat, kan je het achteraf moeilijk veranderen.”
Van Hooft is blij dat Nederland zich voor het eerst in de geschiedenis mag uitspreken over Europa door middel van een referendum over de Europese grondwet. “Het volk is altijd als achterlijk beschouwd. Nu komt er misschien verandering in.”
Martens daarentegen is geen voorstander van het referendum. “Veel mensen weten niet waarvoor ze stemmen en tegenstanders baseren hun argumenten op zaken die niets met de Europese grondwet te maken hebben, zoals de invoering van de euro, de toetreding van Turkije en het verlies van de Nederlandse identiteit.” Nu er democratisch besloten is om in Nederland een referendum te houden, vindt ze het erg belangrijk iedereen goed te informeren. “Nijmegenaren hebben wel degelijk een verantwoordelijkheid om te gaan stemmen, want juist de burgers hebben er baat bij dat de EU goed functioneert.” Ook Van Hooft hoopt op een hoge opkomst: “Men kan de grondwet niet overlaten aan Brussel, want de gevolgen ervan zijn belangrijk voor de toekomst van de burgers.”