vooraf
---
De Nijmeegse Stadskrant zoekt redacteuren en medewerkers
2 reacties
---
Geachte redactie,
Reactie[3]
Rechtomteweten.nl

1 reacties
---
De Montage: E=mc2
---
recensies
---
Bekend Nederland beuzelt
1 reacties
---
De Billabong:
drink dinner and dance

4 reacties
---
verder
---
Column
[Intrigant]

---
Nijmeegse Zaken
---
cartoon
---
Warm
---
[ meest gelezen ]
---
Artikel:
Dziga helpt beginnende filmer op weg
Editie: maart 2005

---
Artikel:
Editie: juli 2013

---
Artikel:
Torre en Roos
nog lang niet uitgespeeld

Editie: juli 2013
---
Artikel:
Stalkende politie

Editie: juli 2013
---


--==Is Nijmegen nog 'Bandoeng aan de Waal'?==--
Indische gemeenschap wil eigen ontmoetingsplek

De banden van Nijmegen met Indonesië, of beter gezegd het voormalige Nederlands-Indië, gaan vele jaren terug. De gemeente schenkt echter weinig aandacht aan de Indische gemeenschap in Nijmegen. "Indische Nijmegenaren verdienen een plaats in de stad", vindt Peter van Riel, voorzitter van SARI (Stichting Arisan Indonesia).

door Nynke de Witte

Wat heeft Nijmegen met Indonesië? In eerste instantie lijken slechts straatnamen als Javastraat, Molukkenstraat en Sumatraplein te duiden op een koloniaal verleden. Als je beter kijkt zijn er echter meer sporen uit het verleden zichtbaar. Verschillende gebouwen getuigen van koloniale hoogtijdagen in Nijmegen. De Prins Hendrikkazerne aan de Van 't Sant-straat, de oude pakhuizen in de Lange Hezelstraat en de kleine olifant die pronkt op de gevel van de voormalige winkel in koloniale waren op de hoek van de Lage Markt en de Priemstraat zijn slechts enkele voorbeelden. De historische banden van Nijmegen met Indonesië gaan ver terug. Nijmegen was al voor de onafhankelijkheid van Indonesië een geliefde vestigingsplaats voor repatrianten uit de voormalige Nederlandse kolonie. Oud-plantagebezitters en koloniale ondernemers kwamen graag naar Nijmegen vanwege de natuurrijke omgeving. Zij sleten hier hun oude dag. Peter van Riel: "De aanwezigheid van bossen, water en de relatieve rust deed veel kolonialen herinneren aan hun voormalige thuisland."
De Prins Hendrikkazerne herinnert aan Nijmeegse koloniale tijden.
foto: Jan Lintsen

Nijmegen werd daarom wel 'Bandoeng aan de Waal' genoemd naar de gelijknamige titel van Hooghoffs boek 'Bandoeng aan de Waal, Indische Nijmegenaren in het begin van de twintigste eeuw', dat een overzicht geeft van de eerste generatie Indische Nijmegenaren. Aan de ene kant herkenden veel repatrianten in Nijmegen en omgeving iets van het voormalige Nederlands-Indië. Aan de andere kant waren er duidelijk banden tussen Nijmegen en Bandoeng. Deze bestonden uit familierelaties, omdat veel Indische Nijmegenaren uit Bandoeng kwamen. Ook waren er banden tussen beide steden door de uitzending van KNIL-militairen. Deze vertrokken vanuit Nijmegen als grootste garnizoensstad van Nederland in eerste instantie altijd naar Bandoeng. De rekruten werden aanvankelijk ondergebracht in de Waalkazerne aan de Papengas en in de Valkhofkazerne bij de Lindenberg, en vanaf 1911 in de gemoderniseerde Prins Hendrikkazerne.

Na de Tweede Wereldoorlog kwamen Indische Nederlanders, Molukkers en Chinezen uit de voormalige kolonie in groten getale naar Nederland. Hoewel in Den Haag de meeste Indische Nederlanders zijn te vinden, kent ook Nijmegen met zo'n vijfduizend mensen een grote concentratie van inwoners met een Indische achtergrond. De belangrijkste oorzaak hiervan is de aanwezige huisvesting voor veel repatrianten in Nijmegen en omgeving. Terwijl alle gemeenten in Nederland verplicht een aantal huizen beschikbaar moesten stellen, had Nijmegen daarnaast extra plaats in (vakantie)-pensions.


--==Huis==--
Zo'n vijftig jaar later verheft de Indische gemeenschap in Nijmegen haar stem. Zij zou graag meer erkenning krijgen van de gemeente. Niet door middel van een monument, maar door een Indisch Huis. De koloniale geschiedenis van de stad rechtvaardigt volgens hen een plaats voor Indische Nijmegenaren in de stad. Tot dusver is de gemeente echter terughoudend. Het verzoek van het Platform Indische Organisaties Nijmegen (PION) in 2002 voor een Indisch Huis op het Limosterrein werd afgewezen. De gemeente had al andere bestemmingen voor de monumentale gebouwen. Terwijl juist dit gebouw een grote gevoelswaarde heeft voor Indische Nijmegenaren. Van Riel: "Als er één plaats is in Nijmegen waar de Indische historie is te ervaren, dan is het deze kazerne wel. Wanneer je het gebouw binnengaat, kun je het vroegere Nederlands-Indië bijna voelen."
Villa's aan de Kastanjelaan met typisch Indische kenmerken.
foto: Jan Lintsen

Hoewel de gemeente beloofde te zoeken naar een andere geschikte locatie, is hier vooralsnog niks van terechtgekomen. Van Riel: "Of ze kwamen met een locatie die veel te duur was, of met een die onbereikbaar was." Het is volgens Van Riel erg merkwaardig dat de op een na grootste migrantengroep in Nijmegen geen plaats heeft om elkaar te ontmoeten, en andere, kleinere migrantengroepen wel. Het is dan ook de vraag of de Indische gemeenschap vandaag de dag Nijmegen nog steeds waardeert als 'Bandoeng aan de Waal'.

 

Webmaster: Joris Teepe