"Realiseer je waar je aan begint", zegt wethouder Scholten over de opvang van uitgeprocedeerden door Nijmeegse burgers. Ze heeft al twee keer mensen op haar spreekuur gehad die uitgeprocedeerde asielzoekers in huis hebben. "Zij waren ten einde raad", vertelt ze. "Een mevrouw had een gezin met drie kinderen op zolder. Zij kreeg ook met al hun problemen te maken. Begrijp me niet verkeerd, ik heb enorme bewondering voor deze mensen, maar het is ongelooflijk zwaar. Uiteindelijk komt het er dan op neer dat juist deze mensen de asielzoekers op straat moeten zetten."

Volgens Scholten is dit soort burgerhulp niet in het belang van de asielzoeker. Mensen die teruggestuurd worden, krijgen behalve hun ticket een bedrag mee voor huisvesting. Voor een gezin met twee kinderen is dat ongeveer driehonderd euro. "Als mensen in huis worden genomen en daarmee in de illegaliteit verdwijnen, vervalt dat recht."

Om dezelfde redenen houdt diaconaal predikant Oosterhoff zijn hart vast als mensen besluiten zelf uitgeprocedeerde asielzoekers op te vangen. Hij werkt al tien jaar met deze groep mensen. In Nijmegen gebeurt dat in samenwerking met kerkelijke en niet-kerkelijke organisaties als Stichting Noodopvang Vluchtelingen (SNOV), de Vereniging voor Vluchtelingen Nijmegen (VVN) en Stichting Gast. "We ondersteunen een aantal gezinnen die al op straat staan of getraumatiseerd zijn", aldus Oosterhoff. "Zij kunnen niet naar het land waar ze naar teruggestuurd dreigen te worden omdat ze daar niet toegelaten worden of omdat ze daar helemaal niet vandaan komen. Gebrekkige papieren zijn vaak de oorzaak."

Het samenwerkingsverband Kerkin-actie ontwikkelt nu een handleiding voor de opvang van uitgeprocedeerde asielzoekers. Het protocol, zoals de handleiding wordt genoemd, biedt houvast aan mensen en organisaties die asielzoekers ondersteunen. Volgens Geesje Werkman van Kerkinactie die zich hiermee bezighoudt, zijn er veel vragen van medewerkers. "Veel van onze mensen hebben een hechte band opgebouwd met gezinnen van asielzoekers die hier verblijven. Als deze gezinnen opeens weg moeten, zorgt dat voor veel onzekerheid. Onze werkers weten niet welke situatie een schrijnend geval is en weten bovendien niet waar ze dit schrijnende geval kunnen melden."

Er is onduidelijkheid over wat schrijnende gevallen zijn omdat de richtlijnen die minister Verdonk van Vreemdelingenzaken en Integratie heeft uitgegeven alleen bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst bekend zijn en niet bij de kerkelijk medewerkers.

Er is maar weinig geld voor opvang. "Als de overheid mensen op straat zet, dan is dat voor ons ontzettend duur." Hij klinkt getergd. "Het geld dat we van de overheid krijgen, is lang niet toereikend voor goede opvang." Hij vindt dat er iets moet gebeuren om het tij te keren. "Om het beleid te veranderen, willen we wekelijks per e-mail aan kamerleden situaties onder de aandacht brengen. Maar ik vrees dat voor een ommekeer eerst het kabinet moet vallen. Ik durf best hardop te zeggen dat dit terugkeerbeleid asociaal is."