Elke vrijdag van 10.00 tot 13.00 uur is de Titus Brandsma Kapel aan de Kroonstraat een en al bedrijvigheid. Dak- en thuislozen zijn daar dan druk in de weer met tekenen, schilderen en andere kunstzinnige activiteiten. Vrijwilligers verzorgen de koffie en maken praatjes met de aanwezigen. In de gezellige drukte is soms moeilijk te onderscheiden wie de bezoekers zijn en wie de vrijwilligers.

„Dat hoort erbij”, verklaart initiatiefneemster Ellen Hoogveld. „De beeldvorming bepaalt namelijk hoe je de dak- en thuislozen benadert. Voorop moet staan dat mensen werken met hun hart, ook de vrijwilligers. Zij nemen onze bezoekers serieus opdat die weer kunnen meeliften op dat gedrag. Wij zien degenen die hier komen als mensen die vanuit hun eigen kracht werken. Positieve feedback als iets goed gaat, dat is onze werkwijze.”

Zes jaar geleden ontsproot bij Hoogveld het idee voor wat nu het Atelier van de Overlevingskunst heet. „Het jaar 2003 riep de gemeente uit tot het Jaar van de Ontmoeting. Dat greep ik aan om via een kunstproject meer te doen voor dak- en thuislozen in Nijmegen.”

„Het voormalige pand van Dekker van de Vegt op Plein 1944 kon ik voor een dag lenen en de gemeente stelde geld ter beschikking. Toen heb ik kunstenaars en galeries gebeld. Café De Plak was bereid de catering te verzorgen. Gewoon om eens op een andere wijze dak- en thuislozen een dag in het zonnetje te zetten en te laten zien wat er mogelijk is. Op 21 december 2003 was de tent open met soep, koffie, tafeltjes, stoelen, en spullen om mee te kunnen schilderen. ’s Middags was er een veiling van het gemaakte werk, wat 1200 euro opleverde. Daarna ging het balletje rollen.”

------------------------- ------------------------- Die dag kwam ze in contact met Daan van der Brugge van straatpastoraat Het Kruispunt. Hij vroeg haar om het initiatief voort te zetten in de Titus Brandsma Kapel. „Dat was vervolgens snel geregeld. Hij zag dat je via kunst mensen op een andere manier kunt ontmoeten dan alleen door gesprekken.” De uiteindelijke naam van het project verwijst naar dat het een kunst is om te overleven op straat.

Nico, 36, schuift aan. Hij heeft een stripverhaal gemaakt en is nu bezig met een serie schilderijen op basis van zijn striptekeningen. „Die schilderijen zijn te koop. Als ze tentoongesteld worden, kunnen geïnteresseerde kopers komen kijken”, aldus de zelfbenoemde autodidact. „Daarom is de tijdelijke extra locatie die op 3 juli opent in de voormalige studentenkerk aan de Professor van Weliestraat zo belangrijk”, vult Hoogveld aan. „De kunstwerken moeten niet in een kast komen te liggen. Dan neem je de mensen en hun werk niet serieus.”

De rol van de vrijwilligers valt moeilijk te overschatten. Petra van der Heijden, sinds oktober 2008 vrijwilligster: „Elke vrijwilliger heeft een specialisatie op grond van zijn vaardigheden en wordt aan iemand gekoppeld om iets op poten te zetten. Wij nemen iedereen serieus, wijzen niemand af, en gaan uit van het positieve dat ieder mens heeft. Dan sta je vaak versteld van wat er allemaal kan.”

Barry, 46, komt erbij zitten. Met een gsm maakt hij foto’s in de Nijmeegse binnenstad. „Ik krijg reacties van een professionele fotograaf. Daar heb ik echt wat aan. Die kan me ook helpen om een plaats voor mijn foto’s te vinden.” Het Atelier ziet hij als een ontmoetingsplaats. „Hier vind ik rust.” De afgelopen maand stuurde hij met hulp van Mike van Hal, een van de vrijwilligers, elke dag een foto naar Kunstklik. Dit is een door galerie Bart kunst in huis en Stichting Borax georganiseerde wedstrijd voor in Nijmegen gemaakte foto’s met een mobiel. „Met een verhaaltje erbij”, vertelt hij trots.

Uitgaan van het goede in ieder mens is het uitgangspunt voor Hoogveld. „De verzakelijking van de samenleving is zo doorgeslagen dat onze bezoekers zich daarin totaal niet meer herkennen. Preventief gebeurt er veel te weinig. Je kunt zomaar op straat staan hoor! De gemeente moet ons daarom meer steunen. We draaien nu al zo’n zes jaar geweldig, we kunnen dat aantonen, en de gemeente vindt het uitstekend zoals het gaat. Laat haar dan ook met meer geld over de brug komen.” •

 

kruispuntnijmegen.nl/atelier.html